در آموزه‌هاى دینى، همان‌گونه که از ظلم و ستمگرى به‌شدت اعلام انزجار شده، از تن دادن به ظلم و ستمگرى نیز نهى شده است و علاوه بر آن، دفاع از ستمدیدگان و مظلومان و یارى رساندن به آنان، به عنوان یک وظیفه و تکلیف شرعى قلمداد شده است.

یاری مظلوم از منظر قرآن کریم

خداى سبحان در سوره انفال می‌فرماید: «... إِنِ اسْتَنْصَرُوکُمْ فِى الدِّینِ فَعَلَیْکُمُ النَّصْرُ... ؛ اگر گروهى (مومنان مهاجر) به خاطر حفظ دین و آئینشان از شما یارى طلب کنند، بر شما لازم است که به یارى آنان بشتابید.»

این آیه شریفه با کمال صراحت، مسلمانان را ملزم مى‌کند تا به یارى برادران دینى خود که مورد ظلم و ستم قرار گرفته‌اند، شتافته و به وظیفه دینى خود عمل کنند.

در آیه‌ای دیگر، کسانى که نسبت به کمک و یارى ستمدیدگان، سکوت و بى‌تفاوتى اختیار کرده‌اند و قیام نمى‌کنند، سرزنش و ملامت شده و مورد سوال قرار مى‌گیرند. این آیه مى‌گوید: «وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلُونَ فِى سَبِیلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْیه الظَّالِمِ أَهْلُها وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ نَصِیراً؛ چرا در راه خدا و در راه مردان و زنان و کودکانى که (به دست ستمگران) تضعیف شده‌اند، پیکار نمى‌کنید؟ همان افراد (ستمدیده اى) که مى‌گویند: خدایا! ما را از این شهر که اهل آن ستمگرند، بیرون ببر و براى ما از طرف خود، سرپرست قرار ده و براى ما از طرف خود، یار و یاورى تعیین فرما»

همچنین وجوب جنگ و جهاد در راه خدابراى نجات و رهایى مستضعفان از چنگال ستمگران و توبیخ و سرزنش متخلفان از جنگ و جهاد و ... مطالبى است که از این آیه شریفه استفاده مى‌شود.

مولف تفسیر «اطیب البیان» در ذیل این آیه مى‌گوید: «از این آیه استفاده مى‌شود که بر مسلمانان واجب است اگر دیدند مسلمانى گرفتار ظالمى شده، به قدر قوه و قدرت خود اقدام کنند و رفع شر آن را کنند.»

یارى مظلوم از منظر روایات

روایاتی که از ائمه معصومین (ع) در این ارتباط نقل شده، چند دسته است؛ دسته اول، روایاتى است که امت اسلامى را در جهت یارى رساندن به مظلوم و ستمدیده و مقاومت و ایستادگى در برابر ظلم و ستم، تشویق و ترغیب مى‌کند.

از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که «خداى متعال به داود (ع) وحى فرمود: اى داود! هیچ بنده‌اى نیست که ستمدیده‌اى را یارى رساند یا در ستمى که به او رفته، همدردى کند، مگر اینکه گام‌هاى او را در آن روزى که همه گام‌ها مى‌لغزد، استوار نگه دارم»

در جمله دیگری پیامبر خاتم (ص) مى‌فرماید: «... و مَن أخذ للمظلوم مِن الظالم کان معى فى الجنه مصاحباً...؛ هرکسى داد ستمدیده‌اى را از ستمگر بگیرد، در بهشت با من یار و همنشین باشد.»

امام على (ع) نیز مى‌فرماید: «اَحسَنِ العَدلِ نصره المظلوم؛ بهترین عدالت یارى مظلوم است».

همچنین از امام صادق (ع) نقل شده است: «مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یُعِینُ مُؤْمِناً مَظْلُوماً إِلَّا کَانَ أَفْضَلَ مِنْ صِیَامِ شَهْرٍ وَ اعْتِکَافِهِ فِى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَنْصُرُ أَخَاهُ وَ هُوَ یَقْدِرُ عَلَى نُصْرَتِهِ إِلَّا نَصَرَهُ اللَّهُ فِى الدُّنْیَا وَ الْآخِرَه؛ هیچ مومنى، مومن ستمدیده‌اى را یارى نمى‌رساند، مگر اینکه عمل او، برتر از یک ماه روزه و اعتکاف در مسجدالحرام باشد و هیچ مومنى نیست که بتواند برادر خود را یارى رساند و یاری‌اش دهد، مگر اینکه خداوند در دنیا و آخرت او را یارى کند.»

دسته‌ای دیگر از احادیث و روایات نیز یارى مظلوم و مبارزه با ظلم و ستم را به عنوان یک وظیفه و تکلیف شرعى، قلمداد مى‌کنند.

دسته سوم روایات، افراد سست‌عنصر و سهل‌انگار را نسبت به سرنوشت مظلومان و ستمدیدگان، توبیخ و سرزنش مى‌کنند.

در حدیثى از رسول اکرم مى‌خوانیم: «مَنْ أَصْبَحَ لَا یَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ؛ کسى که [شب را] صبح کند و نسبت به سرنوشت مسلمانان [بى‌تفاوت بوده و] اهتمام به خرج ندهد، مسلمان نیست.»